Öykücülüğümüzün usta ismi Sait Faik Abasıyanık’ın bir dönem yasaklanan ünlü romanı.
Türk hikâyeciliği dendiğinde akla gelen ilk isimdir Sait Faik. Edebiyatımızın öykü türünün en önemli kalemlerindendir. “Yazmasam deli olacağım” diyebilecek kadar yazmaya tutkuyla bağlı bir yazı ustası. Medarı Maişet Motoru romanı, 2016’da “İkimiz Bir Dünya” ismiyle sinemeya uyarlandı.
Adapazarı’ında 18 Kasım 1906’da dünyaya gelen usta yazar, Birinci Dünya Savaşı sırasında bir ay kadar Haber Gazetesi’nde muhabirlik yaptı. Yazıları üzerindeki baskılardan kurtulmak ve nefes almak için Burgazada’ya yerleştikten sonra yazmaya, üretmeye devam etti. Modern edebiyata yaptığı hizmetlerden dolayı Amerika’daki Mark Twain Derneği’ne onur üyesi seçildi. Semaver, Sarnıç, Şahmerdan, Lüzumsuz Adam, Mahalle Kahvesi, Havada Bulut ve daha birçok ölümsüz eseri edebiyatımıza kazandıran Faik, 11 Mayıs 1954’te uzun süredir mücadele ettiği siroz hastalığına yenik düşerek hayatını kaybetti.
ROMAN “SAKINCALI” BULUNARAK YASAKLANDI
Yazarın Yeni Mecmua dergisinde ilk olarak tefrika halinde yayımlanan roman, 1940 – 41 yılları arasında yazıldı. Dönemin sert siyasi politikasına maruz kalan romanın basımı yasaklandı. Gerekçesi ise kitapta yer alan sosyal adalet mesajlarıydı. Bunun üzerine yayıncı bulmakta zorlanan Sait Faik’in yardımına annesi koştu. Annesinin yardımıyla basılan roman, Ahmet İhsan Basımevi tarafından 1944 yılında yayımlandı. Bakanlar Kurulu kararıyla toplatılan kitapta bazı değişiklikler yapılarak “Birtakım İnsanlar” adıyla 1952’de edebiyatseverlerle buluşur.
Yazarın öykülerine ilham kaynağı olan balıkçılık
GEÇİM ARACI
Romanda Medarı Maişet Motoru da, Sait Faik’in bir şirinin adı olan “Ceylanı Bahri” olarak değiştirilir. Bütün bu baskıcı unsurlara maruz kalan bu güzel kitap, ancak 1970 yılında özgün haliyle yayımlanır. Romanın neden yasaklandığının sebebi ise adında gizli. “Geçim aracı” anlamına gelen Medarı Maişet Motoru’nun okuyuculara ulaşmasının önündeki engel bundan ibarettir. Sansürlenen cümlelerin çoğunda sosyal adalet ve yoksulluk, eşitlik ve özgürlük gibi temalar oluşturuyordu. Bu yasakçı zihniyetten sadece Sait Faik nasibini almadı elbette. Onun gibi birçok yazar- çizer, aydın gazetecinin eserleri yasaklandı, okurlarıyla aralarında setler çekildi. Kitapta sansürlenen ve çıkarılan cümleler koyulaştırarak verilmiş. Böylece okuyucu romanı okuduğunda, yasaklanan kısımları da görmüş oluyor.
Usta yazar Sait Faik
MEDARI MAİŞET MOTORU
Sait Faik’in ustalık eseri romanda, Cumhuriyet döneminin sosyal, siyasal ve ekonomik olgularının yanı sıra insan portreleriyle okuyucuları bir dönemin fotoğrafıyla baş başa bırakıyor. Romanı okuduğumda bütün bu argümanları teneffüs ettim. Ana karakter Kosmos (kısa olduğu için bu lakap kendisine takılmış, asıl adı Ali Rıza’dır) uzun yıllar devlet memurluğu yaptıktan sonra inzivaya çekilir. Çok sevdiği karsını kaybettikten sonra kendini içkiye, kumara vererek üzüntülerinden bir nebze olsun kurtulmanın çabasındadır. Evlatlığı Hikmet’i Medarı Maişet Motoru’na çırak olarak vererek, balıkçılığı ve denizciliği öğrenmesini ister. Yaşadığı bunalımlar yakasını bırakmayan Ali Rıza Bey ve ailesini başka gelişmeler de beklemektedir. Hem kızı Melek’in hem de manevi oğlu Hikmet’in başından geçen olaylar silsilesi romanın ana temalarını oluşturur.
Sait Faik’in öykülerine hayat veren insan manzaraları
SAİT FAİK HİKÂYECİLİĞİ
Sait Faik öykülerinin beslendiği alanlar bellidir. Fabrika işçileri, kahvehane köşelerinde zaman öldüren insanlar ve balıkçılar oluşturur. Eserlerin çoğundan daha iyi bir dünya tahayyülünde bulunan Faik, hümanist satırlarıyla binlerce okura ulaşmayı başarmıştır. Sait Faik’in insan odaklı hikâyelerinde ve romanlarında kalem ustalığı yatmaktadır.
YAYINEVİ: İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI
SYF: 195
Kitabı satın almak için linki tıklayın.
İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI
Kitap sayfası için iletişim: [email protected]
